նորաձևություն

Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru
Բնօրինակը տե’ս հղումով

Մինչ 19-րդ դարի սկիզբը, ըստ էության, «Կոստյումի Պատմություն» ասվածը գոյություն չուներ, այլ գոյություն ուներ միայն որակով պայմանավորված հագուստների (habits) մանրամասն քննում կամ անտիկ հնագիտությանը վերաբերող ուսումնասիրություններ[1]: Սկզբում, Կոստյումի Պատմությունն էապես ռոմանտիկ մի փաստ էր՝ ուզում է խոսքը գնա տվյալ ժամանակաշրջանի արտիստների, նկարիչների կամ թատրոնի մարդկանց իրենց աշխատանքներին անհրաժեշտ «տեղային գույնի» ֆիգուրատիվ էլեմենտների մասին, կամ էլ թե, երբ պատմաբանը փորձեց հաստատել համարժեքություն հագուստին առնչվող ձևի ու ժամանակի կամ վայրի «ընդհանուր ոգու» միջև (Volksgeist, Zeitgeist, spirit of the time, բարոյական բնույթը, միջավայրը, ոճը և այլն): (more…)

Read More

Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru
Ռոլան Բարտի հարցազրույցը Ֆրեդերիկ Գոսանի հետ
Տպագրվել է 1967թ., ապրիլի 19, Le Monde շաբաթաթերթում
Բնօրինակը տե՛ս հղումով

Ֆրեդերիկ Գոսան. Թվում է, թե «Նորաձևության համակարգ» աշխատությունը հանդես է գալիս որպես «ձեռնարկ»՝ առնչվելով նշանաբանության հետ: Կարո՞ղ եք սահմանել՝ ինչ ասել է նշանաբանություն:
Ռոլան Բարտ. Որպես կանխադրույթ նշանների վերաբերյալ ընդհանուր գիտությունն առաջին անգամ առաջադրեց Սոսյուրը, որն անվանեց նշանաբանություն (սեմիոլոգիա): Նա կարծում էր, որ միայն լեզվաբանությունը այս գիտության մաս կկազմեր: Այնուհետև, սակայն, լեզվաբանության ու սոցիոլոգիայի զարգացմանը զուգընթաց, այդ  նշանաբանական ծրագիրը վերափոխվեց: Արդյունքում, հանգեցին մի համոզման, համաձայն որի մարդկանց կողմից կառավարվող բազմաթիվ մշակութային օբյեկտներ կազմում են հաղորդակցման, այսինքն՝ նշանակության համակարգեր: (more…)

Read More

 Հեղինակ` Էմմի Թոքմաջյան

feel4life2@yahoo.com

Նորաձևությունը որպես սոցիոմշակութային ‎ֆենոմեն կատարում է  որոշակի կարևոր մշայութային, սոցիալական ‎‎‎գործառույթներ:

Ընդհանուր առմամբ նշելով, որ նորաձևության սոցիալական դերին վերաբերող հարցը դեռ չի ստացել սպառիչ պատասխան, հետևյալ կերպ կարելի է ամփոփել դրա սոցիալական ‎‎‎‎գործառույթների առավել տիպիկ մեկնաբանությունները. (more…)

Read More

Հեղինակ` Էմմի Թոքմաջյան

Feel4life2@yahoo.com

“Նորաձևությունը դա այն չէ, ինչ գործ ունի միայն հագուստի հետ: Նորաձևությունը առկա է երկնքում, փողոցում, գաղափարներում,  կենսակերպում, այն ամենում, ինչ տեղի է ունենում“:

                    Կոկո Շանել /1883-1971/

Ին՞չ ենք հասկանում նորաձևություն ասելով: Ինչու՞մ է կայանում նրա սոցիալական էությունը:

Նորորաձևությունը այն սոցիլական նորմերից է, որն առաջին հերթին բնորոշ է ինդուստրիալ և հետինդուստրիալ հասարակություններին: Որպես սոցիալական նորմ` այն տվյալ հասարակության անդամներին վերագրում է սպառման վարքի որոշակի մոդելներ:  Նորորաձևությունը որպես սոցիալական նորմ անհատի նկատմամբ կրում է արտաքին բնույթ: Այն վերածվում է արժեքի, երբ նորաձև վարքի արտաքին նորմը յուրացվում է անհատի կողմից, դառնում նրա ներքին պահանջմունք, ցանկություն: Այս դեպքում նորաձևությունը հանդես է գալիս սպառողական վարքի ներքին կողմնացույցի դերում, և մարդիկ ինքնակամ ձգտում են լինել նորաձև:

(more…)

Read More

Հեղինակ` Էմմի Թոքմաջյան

feel4life2@yahoo.com

Նորաձև մոդելների ընդունման և յուրացման արագության տեսանկյունից` սպառողներին կարելի է բաժանել հետևյալ խմբերի .

1. “Նորարարներ”. Նրանց տարբերակիչ առանձնահատկությունն է նորաձևության գործառնության ոլորտում հակվածությունն է փորձարկմանը և ռիսկայնությանը: Սա սպառողների ամենասակավաթիվ խումբն է:

2. “Վաղ յուրացնողներ” /այլ կերպ ասած “լիդերներ”, “տեղային լիդերներ”: Նրանք տարբերվում են նրանով, որ առանձնահատուկ ուշադրություն են դարձնում շրջապատողների հարգանքին: Այս խումբը գնում է մեծամասնության առջևից, բայց խուսափում է վտանգավոր փորձարկումներից: Նրանք նորարարներից վերցնում են այն մոդելները, որոնք ունեն ընդհանուր հավանության հավանականություն կամ ծայրահեղ դեպքում չեն դառնա ծաղրի պատճառ: Այս խմբի կողմից սպառման մոդելները յուրացնելուն պես` որոշակի վստահությոամբ կարելի է ասել, որ դա նորաձև տենդենց է:

(more…)

Read More

Հեղինակ` Էմմի Թոքմաջյան

 feel4life2@yahoo.com

Նորաձևության որպես սոցիալական գործընթացների էությունը պարզելու համար հարկավոր է դիտել նրա շարժման փուլերը, դրա հետ կապված նաև կարելի է նկարագրել նորաձևության սպառողների կառուցվածքը: Ելնելով այն բանից,որ յուրաքանչյուր շարժում ունի ինչ-որ ուղղվածություն, կարելի է անդրադառնալ նաև նորաձևության “փուլային” տեսությոանը:

ՙՆորաձևությունը մի գործընթաց է, որն ունի մի քանի փուլ՚: Քննարկենք Վ.Ի.Իլյինի առաջադրած փուլերը.

(more…)

Read More

Հեղինակ` Էմմի Թոքմաջյան

feel4life2@yahoo.com

Haute Couture /բարձր նորաձևություն/ – ‎ֆրանսերենից թարգմանած ՙբարձր կար՚, այսինքն լավագույն մոդելարարների մոդելները` ընտրախավի համար:

Այս մոդելները եզակի են, պատրաստման ժամանակ ձևվածք չի կատարվում, բացակայում են կարի մեքենայով կատարված կարերը: Այս մոդելների համար օգտագործվում են ամենաորակյալ կտորները: Այս մոդելները միայն կողմնակիորեն են հարաբերվում նորաձևությանը. նորաձևությունը սկսվում է այնտեղ, որտեղ սկսվում է մոդելների մասսայականությունը:

(more…)

Read More

Հեղինակ` Էմմի Թոքմաջյան

feel4life2@yahoo.com

 Նորաձևությունը ունի վառ արտահայտված սոցիալական բնույթ, քանի որ այն կապված է մարդկանց ամենօրյա դրսևորումների հետ: Հետևաբար, ճիշտ է այն պնդումը, որ նորաձևությունը սոցիոմշակութային ֆենոմեն է և ուսումնասիրության կարիք ունի:

Սոցիոլոգիական  ուսումնասիրությունը կարող է նպաստել նորաձևության առավել համապատասխան նկարագրմանը և բացատրմանը:

Դա կապված է այն բանի հետ, որ նորաձև նմուշների տարածման և փոփոխման գործընթացին հատկանշական է, նախ և առաջ, մարդկանց արժեքային վերաբերմունքը իրերի և այլ մարդկանց հանդեպ և այդ վերաբերմունքի հետ կապված մարդկանց տարանջատումը խմբերի:

Արժեքները գոյություն ունեն միայն ինտերսուբյեկտիվորեն, այսինքն սոցիալապես :

(more…)

Read More

Հեղինակ` Էմմի Թոքմաջյան

feel4life2@yahoo.com

 18-րդ դարից մինչև 20-րդ դարի սկզբերը նորաձևության առաջնորդն էր հանդիսանում ընտրախավը: Այդ իսկ պատճառով սկզբնականշրջանում սոցիալական տեսություններում այն դիտվում է որպես նորաձև ստանդարտների արտադրության և դրան հաջորդող  ներքևից վերև դրեյֆի գործընթաց: Համապատասխանաբար, նորաձևության վերաբերյալ դատողությունների հիմնական կատեգորիաներն են “ընդօրինակում” և “տարբերակում”, ընտրախավի կողմից այլ շերտերից սեփական խումբը տարբերակող առանձնահատկության պահպանում: Այսպես, Գ. Զիմմելը գրում է. “Նորաձևությունը… իրենից ներկայացնում է ընդօրինակում տվյալ նմուշին և դրանով իսկ բավարարում է սոցիալական հենքի պահանջմունքը. անհատին ազատում է ընտրության հետ կապված դժվարություններից և բերում է դեպի  ընդհանուր հուն, որով ընթանում են բոլորը: Սակայն այն նույն չափով բավարարում է տարբերակման, դիֆերենցիացիայի, փոփոխության, ընդհանուր մասսայից առանձնանալու պահանջմունքը… (more…)

Read More