Ադրբեջանի` խորհրդային իրավահաջորդությունից հրաժարվելու հիմնապատաճառները

    Հեղինակ` Գևորգ Տեր Հովհաննիսյան

gevorgterhovhannisyan@gmail.com

Ադրբեջանի` խորհրդային իրավահաջորդությունից հրաժարվելու պատճառների համակարգային ուսումնասիրությունը և դրա հիմքում ընկած առանձնահատկությունների ու դրանք պատճառավորող գործոնների վերհանումը, պարզաբանումն ու մասնագիտական վերլուծությունն  առանձնակի կարևորություն է ներկայացնում ոչ միայն պատմական և քաղաքագիտական, այլև միջազգային իրավունքի շրջանակներում: (more…)

Read More

Կոնֆլիկտի հոգեբանական տիրույթը. զգացմունքային և ճանաչողական մակարդակներ

կոնֆլիկտի հոգեբանական տիրույթՀեղինակ` Տաթև Կարապետյան

tatevkarapetyan@mail.ru

Կոնֆլիկտի դիտարկումը, որպես սոցիալ-հոգեբանական գործընթացների ամբողջություն, թույլ է տալիս հասկանալ կոնֆլիկտի բովանդակային կարևորագույն ասպեկտներից  մեկը:   Այդտեղ կարևոր է ընդունել այն հանգամանքը, որ մարդը գտնվում է ինֆորմացիոն դաշտում, որտեղից նա կարող է ստանալ բազմապիսի ու բազմաբնույթ ինֆորմացիա: Անձին հատկապես դժվար է լինում կողմնորոշվել սոցիալական իրականության մեջ այն ժամանակ, երբ միևնույն երևույթի մասին ստացված տեղեկատվությունը հակասական է լինում: Այս իրավիճակը մարդու մոտ ֆրուստրացիա է առաջացնում և կարող է հասցնել սթրեսային իրավիճակի: Ֆրուստրացիայի հետևանքները իրենց հերթին կարող են ծնել ագրեսիա: Նման իրավիճակում մարդը չի կարող երկար գոյատևել: Այդ նպատակով մարդը մշակում է կենսագործունեության այնպիսի քայլեր, որոնք կանխարգելում են հոգեբանական բացասական հետևանքները: (more…)

Read More

Կոնֆլիկտների մաթեմատիկական մոդելավորում

Հեղինակ` Տաթև Կարապետյան

tatevkarapetyan@mail.ru


Կոնֆլիկտների մոդելավորումը պետք է մշտապես գտնվի կառավարողների և այն մարդկանց ուշադրության կենտրոնում, ովքեր ձգտում են կոնֆլիկտում մաքսիմալ շահել: Կոնֆլիկտի մոդելավորումը թույլ է տալիս բացահայտել նոր բովանդակություններ, որոնք սովորաբար գրավում են բոլոր սուբյեկտներին, թե ինչ սցենարով է զարգանալու կոնֆլիկտը հետագայում և թե ինչ հնարավոր փոխազդեցություններ կան կոնֆլիկտում:

(more…)

Read More

Պաղեստինա-իսրաելական բանակցությունների ժամանակակից փուլը

Հեղինակ` Տաթև Կարապետյան

tatevkarapetyan@mail.ru

Արաբաիսրաելական կոնֆլիկտն իրենից ներկայացնում է կոնֆլիկտային հարաբերությունների մի ամբողջ համակարգ, որոնց կենտրոնում գտնվում է Իսրաել պետությունը: Արաբաիսրաելական կոնֆլիկտի ուսումնասիրության համար շատ կարևոն է առանձնացնել այն կենտրոնական հիմնախնդիրները, որոնք ընկած են այս բարդ և խորը արմատավորված կոնֆլիկտում:

  • Պաղեստինաիսրաելական կոնֆլիկտ` արաբաիսրաելական կոնֆլիկտի սկզբնապատճառը և միջուկը
  • Իսրաելի կոնֆլիկտը արաբական երկրների հետ, որոնց շարքում առաջին հերթին Եգիպտոսը, Իրաքը, Հորդանանը, Սիրիան և Լիբանանն են:
  • Իսրաելի կոնֆլիկտը տարածաշրջանի այլ պետությունների առանձին խմբավորումների միջև, այնպիսիք, ինչպիսիք էին, օրինակ, “Թալիբանը” և այլն:

(more…)

Read More

Միջուկային անվտանգության խնդիրը գլոբալ անվտանգության պահպանման հարցում. Ճապոնիայի միջուկային հիմնահարցերը

Հեղինակ` Տաթև Կարապետյան

tatevkarapetyan@mail.r

Գլոբալ անվտանգության խնդիրը կենտրոնական տեղ է զբաղեցնում միջազգային հարաբերությունների համակարգում: Դրա հետ այսպես, թե այնպես առնչվում է նաև միջազգային քաղաքականության ցանկացած հարց: Ազգերը, էթնիկ խմբերը, կայսրություններն ու պետությունները մարդկության պատմության ընթացքում մշտապես թշնամացել են միմյանց նկատմամբ ու կործանել են իրար: Այդ իսկ պատճառով մասնագետները փորձել են ստեղծել պաշտպանության և հակազդեցության տարատեսակ միջոցներ:

(more…)

Read More

Էթնիկ կոնֆլիկտներ ու էթնիկ ռիսկեր. թուրք հասարակության օրինակով

Հեղինակ` Գայանե Հարությունյան

gayane.harutyunyan@gmail.com

Սույն աշխտանքը նվիրված է էթնիկ ռիսկերի և էթնիկ կոֆլիկտների ուսումնասիրությանը: Աշխատնաքում էթնիկ ռիսկն ու էթնիկ կոնֆլիկտը դիտարկվել է իբրև էթնիկ հիմնախնդրի դրսևորման ձև: Նյութում առկա են հիմնախնդրի վերաբերյալ ինչպես տեսական դրույթներ, այնպես էլ դրանցից բխող կոնկրետ օրինակներ : (more…)

Read More

Ցեղասպանության՝ որպես սոցիոլոգիական հիմնախնդրի ուսումնասիրման մեթոդաբանական բաղադրիչները հայկական օրինակով

ըստ Վահագն  Տատրյանի

Աղբյուրը` “Methodological Components of the Study of Genocide as a Sociological Problem” Recent Studies in Modern Armenian History. Cambridge MA: National Association for Armenian Studies & Research 83-103 (1972)

Ցեղասպանությունը, ինչպես եւ ցանկացած այլ երեւույթ, բազմակողմանի վերլուծության կարիք ունի: Խոսելով բազմակողմանիության մասին առավել մեծ շեշտադրում անհրաժեշտ է կատարել ժամանակային եւ տարածական գործոնների վրա:

Ժամանակային գործոնը Հայոց ցեղասպանության դեպքում կապված էր տվյալ տարիներին Թուրքիայի արտաքին իրադրության հետ: Ինչպես գիտենք` 1912-1913թթ.-ի ռուս-թուրքական պատերազմում տանուլ տալուց հետո թուրքերի իշխանության տակ գտնվող քրիստոնյա մի շարք ազգեր ազատագրվեցին: Միեւնույն ժամանակ հայերը փորձում էին ստանալ Ռուսաստանի աջակցությունը Թուրքիայից անկախանալու եւ Արեւելյան Հայաստանին միանալու համար, որի արդյունքում թուրքական կողմի մոտ կարող էր իր տարածքներից եւս մեկը կորցնելու վախ առաջանալ:

Տարածական գործոնը կապված էր Թուրքիայի այդ ժամանակվա պանթուրքիզմի գաղափարի հետ: Համաձայն վերջինիս՝ պետք է ստեղծվեր միացյալ Թուրան պետությունը, որն իր մեջ պետք է միավորեր թյուրքալեզու բոլոր ժողովուրդներին: Այն պետք է ընդգրկեր Բոսֆորից մինչեւ Չինաստան եւ Սառուցիալ օվկիանոս ընկած տարածքը: Բնական է, որ հայերը նման հանգամանքում հանդիսանում էին խոչընդոտ:

Կատարելով վերլուծությունը պետք է ուշադրություն հատկացնել հետեւյալ առանձնահատկություններին՝ (more…)

Read More

Պատերազմի սոցիետալ հետևանքները

Սոնա Նահապետյան
sona.nahapetyan@gmail.com

Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում պատերազմը: Որպեսզի առավել լավ հասկանանք պատերազմի համակարգային մոտեցումը և որպեսզի կոնֆլիկտի համակարգային կառավարումը և կանխարգելման  ռազմավարությունները առավել լավ ձևավորվեն, իրագործվեն և գնահատվեն, անհրաժեշտ է  ձևավորվել պատերազմի սոցիետալ  և համակարգային հետևանքները գնահատելու չափումներ: Սա հնարավորություն կտա առավել լավ տեղեկանալ սոցիալական կոնֆլիկտների և գլոբալ մասշտաբում նաև  քաղաքական բռնության վերաբերյալ:
Գոյություն ունեն մի շարք չափումներ, սակայն քանակական չափումների պարագայում կիրառվում են մի շարք բաղկացուցիչներ: Դրանք են իրադարձության, տևողության, վնասների չափումները:
Հետևելով այդ մեթոդաբանությանը կարելի է առանձնացնել մի շարք հայտնի գործոններ,  որոնց հիման վրա կարելի է որոշել պատերազմի ուժգնությունը: Դրանցից առավել էականներն են (more…)

Read More

Կոնֆլիկտի կանխարգելումը և դրա կառուցվածքային տարրերը

Սոնա Նահապետյան

sona.nahapetyan@gmail.com

http://www.teal.org.uk/images/diversity.gifԿոնֆլիկտի կանխարգելումը հանդիսանում է մի շարք նախաձեռնությունների և օրենքների հիմնական օբյեկտը: Վերջինիս նպատակն է կանխարգելել հակամարտության բռնի էսկալացիան: Կոնֆլիկտի կանխարգելումը ներառում է՝

  • Մոնիթորինգ կամ կանխարգելում, որի շնորհիվ պոտենցիալ բռնի կոնֆլիկտի կանխարգելում տեղի կունենա, քանի դեռ տեղի տեղի չի ունեցել կոնֆլիկտի խորքային պատճառների բացահայտում և ուսումնասիրություն: (more…)

Read More