Պիեռ Բուրդիե. “Անտեսանելի կորսետ”

78191802_585927025545210_3549350618248249344_nՀարցազրույց Կատրին Պորտեվինի հետ, Télérama, no. 2534, 5 օգոստոսի, 1998

Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru

Պիեռ Բուրդիեի հաջորդ՝ Տղամարդկային գերակայություն գրքի նախնական ծանոթացումը (Seuil հրատարակչություն., 140 էջ,  85 ֆրանկ, գրախանութում` օգոստոսի 26-ից) ենթադրում է պրակտիկ աշխատանք սոցիոլոգի հետ: Յուրաքանչյուր շաբաթ սկսում ենք շատ սովորական օբյեկտից, մարդուց կամ իրավիճակից՝ հասկանալու տղամարդկանց ու կանանց միջև սոցիալական հարաբերությունների նրբությունը: Այսօր երրորդ դրվագը` կիսազգեստը: Կամ՝ ինչպե՞ս է գործվածքի մի կտոր, որը ոչ ոքի մտքով չէր անցնի հարցականի տակ դնել, խանգարում մարմնի ազատ շարժմանն ու անհանգստություն առաջացնում, էլ ավելի շատ, երբ դրանք, ինչպես բարևարքության ցանկացած կանոն, փոխանցվում են մորից դուստր: Այս ողջ կոմպլեքսային սահմանափակումների հաղթահարումն այդքան էլ հեշտ չէ: Եվ շարունակում ենք հագնել կիսազգեստներն ու փոքրիկ քայլերով առաջ գնալ` նույնիսկ ջինսով ու տափակ նրբանով կոշիկներով…  (more…)

Read More

Պիեռ Բուրդիե. “Միշտ կպակասեն բեղերը”

 

75534281_853006531835391_2411776689647386624_nՀարցազրույց Կատրին Պորտեվինի հետ, Télérama n° 2533, 29 հուլիսի 1998

Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru

Գլխավոր նախագահ- տնօրենի և բուժքրոջ միջոցով արված վերլուծությամբ՝ սոցիոլոգը պարզաբանում է, թե ինչպես են կանայք ենթարկվում տղամարդկանց աշխարհի կանոններին, տվյալ դեպքում՝ աշխատաշուկայում:
Սոցիոլոգ Պիեռ Բուրդիեի հետ շարունակում ենք սեռերի միջև փոխհարաբերությունների ուսումնասիրությունը, ով մեզ կպատմի իր հաջորդ՝ Տղամարդկային գերակայություն (“Seuil” հրատարակչություն) գրքից, որը լույս կտեսնի օգոստոսի 26-ին: Կաբիլյան մոդելի մարդաբանությունը մանրամասնելուց հետո, որը սկզբնապես կառուցում է մեր հասարակության մոդելը (տես TRA n° 2532), և մինչ եկող շաբաթ կվերլուծենք, թե ի՞նչ է սովորական կիսաշրջազգեստն ասում կանանց՝ իրենց մարմնի հետ հարաբերության մասին, նախ ներկայացնենք երկրորդ արարը՝ ինչպե՞ս են կանայք գլուխ հանում գերազանցապես տղամարդկային իշխանության, ու հատկապես տղամարդկային գործառույթից: Գլխավոր նախագահ- տնօրեն կամ նախարար, կամ էլ հակառակը՝ բուժքույր ու քարտուղարուհի, սրանք ավելի՞  «բնական» պաշտոններ են, քան մյուսներինը, երբ քաղաքականության մեջ հավասարության մասին բանավեճը դրվում է իր ճիշտ տեղում: Երբ հասկանում են, թե ինչո՞ւ որոշ մասնագիտությունների ֆեմինիզացիան անխուսափելիորեն կանացիի հաղթանակը չէ տղամարդկային գերակայության նկատմամբ, որովհետև դրա արդյունքում արժեզրկվում են այնպիսի մասնագիտություններ, ինչպիսիք են ուսուցումը, որոշ բժշկական մասնագիտություններ, լրագրության որոշ բաժիններ:    (more…)

Read More

Պիեռ Բուրդիե. Տղամարդը որոշում է, կինը` դիմազերծվում

75435872_509880442928921_5834418990910275584_nՀարցազրույց Կատրին Պորտեվինի հետ, “Télérama” շաբաթաթերթ, no. 2532- հուլիսի 22, 1998

Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru

Պիեռ Բուրդիե` պետք է լինել կողմ կամ դեմ. ցանկալի է` դեմ: Ահա այն միակ այլընտրանքը, որը թվում է, թե կրակոցի պես բաց է թողնում սոցիոլոգը ֆրանսիացի մտավորականների մոտ ու մամուլում[1]: Ակներև է՝  իր փոքր գրքերի “Liber/ Raison dagir” (100.000- 200.000 օրինակ) հավաքածուի հաջողությունը բազմակի նյարդայնացումների առիթ է դառնում: Հարկ է նշել` յուրաքանչյուր նոր գործ հանդես է գալիս բոլոր ուժերին (մեդիա, մտավորականներ, նեոլիբերալ գաղափարակիրներ) ուղղված հրաշալի քայքայիչ հետևողականությամբ: Կեղծ բանավեճեր հրահրելու փոխարեն՝ նախընտրեցինք զրուցելու առիթը բաց չթողնել ու նախաձեռնել բաց բանավեճ:  (more…)

Read More

Անկայունությունն այսօր ամենուր է*

ԲուրդյոԹարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru
Բնօրինակը տե’ս հղումով 

  Ակնհայտ է՝ անկայունությունն այսօր ամենուր է: Մասնավոր, ինչպես նաև հանրային սեկտորում, որն արդյունաբերական ձեռնարկություններում բազմապատկեց ժամանակավոր աշխատատեղերը, ինչպես նաև մշակութային, կրթական, լրագրողական, զլմ-ների և այլնի ստեղծման ու տարածման ինստիտուտներում, որտեղ այն գրեթե միշտ թողնում է միանման հետևանքներ, որոնք մասնավորապես տեսանելի են դառնում գործազուրկների ծայրահեղ վիճակում հայտնված դեպքում՝ գոյության կործանում՝ զրկված, ի թիվս այլոց, իրենց ժամանակակից կառուցվածքներից, և աշխարհում, ժամանակում, այնուհետև տարածությունում բոլոր տեսակ հարաբերությունների հետընթաց: (more…)

Read More

Ժակ Դերիդա. «Ես չեմ գրում առանց արհեստական լույսի»

derridaՀարցազրույցն Անդրե Ռոլընի, տպագրվել է Le Fou parle no. 21/22 ամսագրում
նոյեմբեր/դեկտեմբեր,1982

Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru

  Ուլմ փողոցի վրա գտնվող Փարիզի Բարձրագույն Դպրոցն[1] այն վայրն է, ուր դասավանդում է ու իր «հետքն» է թողնում Ժակ Դերիդան: Լինելով փիլիսոփա, գրող, նա խորացնում, գիրքը գրքի ետևից հաստատագրում է «գիր» բառը: Իր հետազոտությունը տեղ է գտել Քերականականությունը (La Grammatologie), Մահազանգ (Glas), Փոստային բացիկը (La Carte Postale)[2], Գիրը և տարբերումը (Écriture et la différence), Դիրքորոշումներ (Positions), Դաշտ (Marge)[3] աշխատություններում:
(more…)

Read More

“Իսկ եթե, ի վերջո, վերանայեինք սեպտեմբերի 11-ը”. զրույց Ժակ Դերիդայի և Ժան Բրենբաումի հետ

2603608239_575d84c5a4Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru
Բնօրինակը տե’ս հղումով

2001թ. սեպտեմբերի 11-ին ականատես եղանք եռակի կործանման՝ երկվորյակ աշտարակների, սառը պատերազմի հետևանքով առաջացած աշխարհի, ավանդական սահմանների, տարածքների, ազգերի աշխարհաքաղաքականության… այս ամենին է անդրադառնում Ժակ Դերիդայի և Ժան Բրենբաումի զրույցը:

Սույն տարվա փետրվարի 12-ին Հրեականության Արվեստի ու Պատմության թանգարանում Ժան Բրենբաումի հրավերով Ժակ Դերիդան ընդունեց հանրայնորեն մասնակցելու իր վերջին՝ սեպտեմբերի 11-ի «Կոնցեպցիան» աշխատության շուրջ ծավալված զրույցին: Հանպատրաստից հորինած խոսք. վայրն ու ժամանակը՝ Նյու Յորքի ու Վաշինգտոնի վրա իրականացրած հարձակումներից երկու տարի անց, և Ալ-Քաիդայի կողմից կազմակերպվելիք Իսպանիայի ահաբեկչությունից մեկ ամիս առաջ. հրատարակման տեսանկյունից այս ամենը մեզ թվացին առանձնապես կարևոր: Երրորդ անձինք և թանգարանն ընդունեցին այդ առաջարկը: (more…)

Read More

Ժակ Դերիդա. «Ես պատերազմում եմ ինքս իմ դեմ»

18834344_1072326016244725_221741417_nԹարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru
Բնօրինակը տե’ս հղումով

74 տարեկան հասակում, աշխարհահռչակ փիլիսոփա Ժակ Դերիդան, դիմագրավելով հիվանդությանը, յուրահատուկ ինտենսիվությամբ է շարունակում իր մտքի ուղին: 2004թ. մարտին, Փարիզի մոտ գտնվող ՌիՕրանժ վարչական շրջանի իր տանը, Դերիդան զգացնել տվեց իր անցած ճանապարհն ու բացակայությունը: Սույն հարցազրույցը տպագրվել է օգոստոսի 19, 2004թ. Le Monde ամսագրում

Le Monde. 2003թ.ամռանից ի վեր հանրության աչքին չեք երևացել: Այդ ընթացքում Դուք ոչ միայն  հասցրեցիք լույս ընծայել մի շարք նոր աշխատություններ, այլև աշխարհն անցաք՝ մասնակցելու Ձեր աշխատություններին նվիրված բազմաթիվ միջազգային գիտաժողովների, Փարիզով Լոնդոնից Կոիմբրա, և այս օրերին էլ Ռիո դե Ժանեյրո: Ձեզ է պատրաստվում նվիրվել նաև երկրորդ ֆիլմը (2000թ. Սաֆա Ֆաթիի նկարահանած “Դերիդան մյուս կողմից”  ֆիլմին հաջորդող Էմի Կոֆմանի և Կիրբի Դիքի “Դերիդա” ֆիլմը), ինչպես նաև մամուլում լույս տեսած մի քանի հատուկ համարներ, մասնավորապես “Magazine littéraire” ու “Europe” գրական ամսագրերը, այդ թվում և “Cahiers de L’Herne” շարքը՝ հարուստ հատկապես չհրատարակված նյութերով, որի լույս ընծայումը սպասվում է աշնանը: Մեկ տարվա համար դա բավական շատ է, բայցևայնպես, Դուք չեք թաքցնում, որ

Ժակ Դերիդա…Բավական վտանգավոր հիվանդությամբ եմ տառապում. հերթով թվարկեք: Այո, այդպես է և ես լուրջ բուժում եմ անցնում: Բայց թե դեմ չեք, եկեք սա թողնենք. չենք հանդիպել հանրային կամ գաղտնի կերպով առողջությանս շուրջ հարցուփորձ անելու համար…

Le Monde. Շատ լավ: Սկզբում անդրադառնանք Ձեր «Մարքսի Ուրվականները» գրքին (Galilée հրատարակություն, 1993): Որոշիչ աշխատություն, շրջադարձային գիրք, ամբողջովին նվիրված գալիք արդարությանը, որը սկսվում է հետևյալ հանելուկային ներածականով. «Ինչ որ մեկը, դուք կամ ես, առաջ է անցնում և ասում. «Վերջապես կցանկանայի սովորել ապրել»: Ավելին քան տասը տարի անց, այսօր, ի՞նչ կասեք այդ «իմանալ ապրել» ցանկության վերաբերյալ: (more…)

Read More

Ունկընդրելով Ռոլան Բարտին. զրույց «Նորաձևության համակարգ» գրքի շուրջ

Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru
Ռոլան Բարտի հարցազրույցը Ֆրեդերիկ Գոսանի հետ
Տպագրվել է 1967թ., ապրիլի 19, Le Monde շաբաթաթերթում
Բնօրինակը տե՛ս հղումով

Ֆրեդերիկ Գոսան. Թվում է, թե «Նորաձևության համակարգ» աշխատությունը հանդես է գալիս որպես «ձեռնարկ»՝ առնչվելով նշանաբանության հետ: Կարո՞ղ եք սահմանել՝ ինչ ասել է նշանաբանություն:
Ռոլան Բարտ. Որպես կանխադրույթ նշանների վերաբերյալ ընդհանուր գիտությունն առաջին անգամ առաջադրեց Սոսյուրը, որն անվանեց նշանաբանություն (սեմիոլոգիա): Նա կարծում էր, որ միայն լեզվաբանությունը այս գիտության մաս կկազմեր: Այնուհետև, սակայն, լեզվաբանության ու սոցիոլոգիայի զարգացմանը զուգընթաց, այդ  նշանաբանական ծրագիրը վերափոխվեց: Արդյունքում, հանգեցին մի համոզման, համաձայն որի մարդկանց կողմից կառավարվող բազմաթիվ մշակութային օբյեկտներ կազմում են հաղորդակցման, այսինքն՝ նշանակության համակարգեր: (more…)

Read More

Հարցազրույց Պիեռ Բուրդիեի հետ

Ֆրանսերենից թարգմանեց Հռիփսիմե Դայանը
hp.dayan@rambler.ru

 «Անհրաժեշտ է, որպեսզի մտավորականը խոսքի հնարավորություն տա նրանց, ովքեր դա չունեն»

 Այն պահին, երբ Պիեռ Բուրդիեն հրատարակում էր իր նոր էսսեն` «Արվեստի կանոնները» (Les régles d’art), միևնույն ժամանակ նա դեմ է հանդես գալիս արվեստի կրոնին և միջնորդ մտավորականներին. թող որ հանդես գա, բայց առավել համեստ, էֆեկտիվ և քննադատական ոգով:

(more…)

Read More

Սոցիոլոգիա`  վերհառնված  գրականությամբ

Պիեռ Բուրդիեի հարցազրույցը
(
հարցազրույցը վարեց ՊիեռՄարկ դը Բիազին)

Ֆրանսերենից թարգմանեց Հռիփսիմե Դայանը
hp.dayan@rambler.ru

 1930թ. օգոստոսի մեկին Բեարում ծնված Պիեռ Բուրդիեն` լավ սովորող աշակերտ էր: Իր ուղու սկզբը` դա փայլուն ուսում ստացած մի գավառացի երիտասարդի ուղի էր: Պոյի վարժարանից հետո` հասնում է Փարիզ, նախապատրաստական դասեր տալիս Louis-Grand վարժարանում և 1951թ. ընդունվում École normal (բարձրագույն դպրոց): Այն ավարտում է որպես փիլիսոփա, որոշ ժամանակ դասավանդում Մուլենի հանրային դպրոցում, այնուհետև`1958-1960թթ. ասիստենտ Ալժիրագիտության ֆակուլտետում: Բեկումնային պահ. այդ ժամանակաշրջանից սկսած նրա ճակատագիրը փոխվում է: Իր համալսարանական կարիերան փայլուն զարգացում է ապրում (ասիստենտ Փարիզում, հետո` կոնֆերանսի ղեկավար Լիզում, որից հետո 1964թ. ավարտին` հետազոտության ղեկավար EHEP-ում (Քաղաքական ուսումնասիրությունների բարձրագույն դպրոցներում), սակայն գիտական նպատակներն այլևս առաջվանը չեն.  նա դարձավ ազգագրագետ, հետո` սոցիոլոգ: (more…)

Read More