Ալեն Ֆինկելկրաուտ. «Հանկարծ ինձ դարձավ միևնույն, որ ես մոդեռն չեմ»

(լույս է տեսել  Rue Descartes 2001/4 (n° 34), էջ 87- 92)
Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru

finkelkrautԱյսօր ես որոշեցի ձեզ հետ խոսել մի նախադասության շուրջ, որը կարելի է գտնել Բարտի՝ 1979-ին Tel Quel ամսագրում տպագրված մի խիստ անձնական էսսեում, որի վերնագրված է «Délibération»: Ահա նախադասությունը. «Հանկարծ ինձ դարձավ միևնույն, որ ես մոդեռն չեմ»: (more…)

Read More

Ռոլան Բարտ «Հագուստի պատմությունն ու սոցիոլոգիան. մի քանի մեթոդաբանական նկատառումներ»

Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru
Բնօրինակը տե’ս հղումով

Մինչ 19-րդ դարի սկիզբը, ըստ էության, «Կոստյումի Պատմություն» ասվածը գոյություն չուներ, այլ գոյություն ուներ միայն որակով պայմանավորված հագուստների (habits) մանրամասն քննում կամ անտիկ հնագիտությանը վերաբերող ուսումնասիրություններ[1]: Սկզբում, Կոստյումի Պատմությունն էապես ռոմանտիկ մի փաստ էր՝ ուզում է խոսքը գնա տվյալ ժամանակաշրջանի արտիստների, նկարիչների կամ թատրոնի մարդկանց իրենց աշխատանքներին անհրաժեշտ «տեղային գույնի» ֆիգուրատիվ էլեմենտների մասին, կամ էլ թե, երբ պատմաբանը փորձեց հաստատել համարժեքություն հագուստին առնչվող ձևի ու ժամանակի կամ վայրի «ընդհանուր ոգու» միջև (Volksgeist, Zeitgeist, spirit of the time, բարոյական բնույթը, միջավայրը, ոճը և այլն): (more…)

Read More

Ունկընդրելով Ռոլան Բարտին. զրույց «Նորաձևության համակարգ» գրքի շուրջ

Թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
hp.dayan@rambler.ru
Ռոլան Բարտի հարցազրույցը Ֆրեդերիկ Գոսանի հետ
Տպագրվել է 1967թ., ապրիլի 19, Le Monde շաբաթաթերթում
Բնօրինակը տե՛ս հղումով

Ֆրեդերիկ Գոսան. Թվում է, թե «Նորաձևության համակարգ» աշխատությունը հանդես է գալիս որպես «ձեռնարկ»՝ առնչվելով նշանաբանության հետ: Կարո՞ղ եք սահմանել՝ ինչ ասել է նշանաբանություն:
Ռոլան Բարտ. Որպես կանխադրույթ նշանների վերաբերյալ ընդհանուր գիտությունն առաջին անգամ առաջադրեց Սոսյուրը, որն անվանեց նշանաբանություն (սեմիոլոգիա): Նա կարծում էր, որ միայն լեզվաբանությունը այս գիտության մաս կկազմեր: Այնուհետև, սակայն, լեզվաբանության ու սոցիոլոգիայի զարգացմանը զուգընթաց, այդ  նշանաբանական ծրագիրը վերափոխվեց: Արդյունքում, հանգեցին մի համոզման, համաձայն որի մարդկանց կողմից կառավարվող բազմաթիվ մշակութային օբյեկտներ կազմում են հաղորդակցման, այսինքն՝ նշանակության համակարգեր: (more…)

Read More

Ի՞նչ է քննադատությունը

roland-barthesՖրանսերենից թարգմանեց՝ Հռիփսիմե Դայան
Ռոլան Բարտ “Ի՞նչ է քննադատությունը” բնօրինակը տե’ս հղումով
Տպագրվել է 1963թ. Times Uterary Supplément գրաքննադատական շաբաթաթերթում
hp.dayan@rambler.ru

Միշտ էլ հնարավոր է, հատկապես Ֆրանսիայում, գաղափարախոսական արդիականությամբ պայմանավորված, սահմանել մի քանի քննադատական նշանակալի սկզբունքներ, որտեղ տեսական մոդելները մեծ հեղինակություն են վայելում, որովհետև պրակտիկայով զբաղվողին, անկասկած, նրանք տալիս են վստահություն առ այն, որ նա միաժամանակ մասնակցում է մի կռվի, մի պատմությանը և մի ամբողջությանը. և այդպես է, որ տասնհինգ տարի շարունակ, զանազան վայրիվերումներով հանդերձ, ֆրանսիական քննադատությունը զարգացավ չորս խոշոր «իմաստ-ա-սիրությունների» շրջանակների ներսում: (more…)

Read More

Հաղորդակցության տիպերն՝ ըստ Ռ. Բարտի

Արմինե Խանանյան
armine.khananyan@gmail.com

«Պատկերի լեզուն ոչ միայն ինչոր մեկի կողմից (օրինակ սուբյեկտի, ով համադրում է նշանները և ստեղծում հաղորդագրություն) փոխանցվող խոսքն է, այլև խոսքը, որը ինչոր մեկի կողմից ստացվում, ընդունվում է…»

Ռոլան Բարտը առաջարկում է պատկերի սեմիոտիկ վերլուծության լուսաբանման համար դիմել գովազդային պատկերի օրինակին, քանի որ, «եթե ցանկացած պատկեր իր մեջ կրում է այս կամ այն նշանները, ապա անտարակույս է, որ գովազդային պատկերի մեջ այդ նշանները տիրապետում են առանձնահատուկ լիակատարությամբ. դրանք կազմված են այնպես, որ հնարավոր լինի ընթեռնել»՝ հնարավորինս միանշանակ: 1964 թ. իրականացված Panzani ֆիրմայի ահա այս գովազդի վերլուծությունը դարձել է թերևս դասական:

(more…)

Read More