Հաղորդակցության տիպերն՝ ըստ Ռ. Բարտի

Արմինե Խանանյան
armine.khananyan@gmail.com

«Պատկերի լեզուն ոչ միայն ինչոր մեկի կողմից (օրինակ սուբյեկտի, ով համադրում է նշանները և ստեղծում հաղորդագրություն) փոխանցվող խոսքն է, այլև խոսքը, որը ինչոր մեկի կողմից ստացվում, ընդունվում է…»

Ռոլան Բարտը առաջարկում է պատկերի սեմիոտիկ վերլուծության լուսաբանման համար դիմել գովազդային պատկերի օրինակին, քանի որ, «եթե ցանկացած պատկեր իր մեջ կրում է այս կամ այն նշանները, ապա անտարակույս է, որ գովազդային պատկերի մեջ այդ նշանները տիրապետում են առանձնահատուկ լիակատարությամբ. դրանք կազմված են այնպես, որ հնարավոր լինի ընթեռնել»՝ հնարավորինս միանշանակ: 1964 թ. իրականացված Panzani ֆիրմայի ահա այս գովազդի վերլուծությունը դարձել է թերևս դասական:

Բարտը առաջարկում է պատկերի կառուցվածքը ըմբռնելու նպատակով տարանջատել երեք տիպի հաղորդագրություններ՝ լինգվիստիկ, պատկերային դենոտատիվ, պատկերային կոննոտատիվ:

Լինգվիստիկ հաղորդագրություն: Պատկերի ներքևում, ինչպես նաև պիտակների վրա գրածը իրենից ներկայացնում է լեզվական հաղորդագրությունը, որը ընդհանրապես կարող է ունենալ երկու ֆունկցիա՝ ամրագրման՝ մատնացույց անելով պատկերի բազմաթիվ հնարավոր կոննոտացիաներից նրանք, որոնք պետք է ըմբռնվեն և կապակցող՝ փոխլրացնելով և համալրելով այն, ինչ պատկերին միայնակ չի հաջողվել փոխանցել: Տվյալ դեպքում Panzani անվան հնչեղությունը խթանում է նաև նկարի կողմից հաղարդվող «իտալականության» կոննոտացիայի ըմբռնումը: Պատկերային դենոտատիվ հաղորդագրություն: Պատկերի դենոտատիվ հաղորդագրությունը կայանում է առարկաների նույնական ներկայացման մեջ. այս հաղորդագրությունը հասկանալու համար անհրաժեշտ է անտրոպոլոգիական գիտելիք այն մասին, թե ինչ են այս առարկաները իրենցից ներկայացնում, ինչը թույլ է տալիս գույներն ու ձևերը ընկալել իբրև պոմիդոր, պղպեղ, քսակ և այլն: Պատկերային դենոտատիվ հաղորդագրության հիման վրա են կառուցվում կոննոտատիվ հաղորդագրությունները: Պատկերային կոննոտատիվ հաղորդագրություն: Կոննոտատիվ հաղորդագրությունը հասկանալու համար բավարար չէ անտրոպոլոգիական գիտելիք. անհրաժեշտ է նաև մշակութային բնույթի սպեցիֆիկ գիտելիք, որը թույլ է տալիս վերծանել պոմիդորի ներկայացումը իբրև սիմվոլիկ կոդ, ըմբռնել նշանակվածի նշանակությունը:

Սովորաբար ցանկացած պատկեր լեփ լեցուն է լինում բազում կոննոտատիվ նշանակություններով, սակայն դրանց ընթերցումը կախված է սուբյեկտի կողմից պատկերի վրա պրոյեկտվող գիտելիքի տեսակից, որ բխում է առօրեական պրակտիկայից, ազգային պատկանելիությունից, մշակութային, էսթետիկ պատրաստականությունից և այլնից: Հետևաբար տարբեր սուբյեկտներ կարող են հայտնաբերել տարբեր կոննոտացիաներ միևնույն պատկերում: Ավելին, այդ սուբյեկտները կարող են համագոյակցել միևնույն անհատի մեջ: Այն հնարավորությունների ամբողջությունը, որ անհատը ունի կոննոտատիվ նշանակությունների ըմբռնման համար Բարտը կոչում է իդեոլեկտ՝ լայնացնելով հասկացության կիրառումը զուտ լինգվիստիկ կիրառումից:

Panzani ֆիրմայի այս գովազդը վերլուծելիս գիտնականը կանգ է առնում հատկապես չորս տեսակի պատկերային կոննոտատիվ հաղորդագրությունների վրա.

Նշանակություն

Նշանակող (ինչո՞վ է նշանակված)

Իդիոլեկտ նհարժեշտ գիտելիք)

 

  1. «Այցելություն շուկա», որն իր հերթին ենթադրում է էմոցիոնալ-արժեքային պատկերացումներ թարմ ապրանքների և դրանց տնային պատրաստման վերաբերյալ
Կիսաբաց քսակ որից ասես առատության եղջյուրից սեղանին է ցիրուցան լինում պարենը Այս առաջին նշանը կարդալու համար լիովին բավական են այն գիտելիքները, որոնք մշակված են մեր լայն տարածում ստացած քաղաքակրթության կողմից, որտեղ «այցելությունները շուկա» հակադրվում են «արագ սննդին» (պահածոներ, սառեցված մթերք):
  1. Իտալիա, ավելի շուտ իտալականություն
Գովազդային նկարի եռագույն (դեղնավուն, կանաչ, կարմիր) երանգավորումը, պոմիդորները, բիբարը Որոշ տուրիստական ​​կարծրատիպերին իրազեկվածություն ենթադրող զուտ «ֆրանսիական» գիտելիք (իրենք իտալացիները են, քիչ հավանական է, որ կզգան Pandzani անվան կոննոտատիվ երանգը, ինչպես նաև լոլիկի եւ պղպեղի իտալական «համը»)
  1. Գովազդը կամուրջ է գցում բնական մթերքից դեպի դրա մշակված վիճակը
Գովազդային պատկերում տարատեսակ մթերքների համադրությունը Առօրական գիտելիք՝ հիմնված առողջ բանականության վրա
  1. Նատյուրմորտ, «still life»
Գովազդի կոմպոզիցիան Այս նշանի յուրացման համար անհրաժեշտ գիտելիքները վերաբերում են բացառապես մշակույթի ոլորտին

Այս բոլոր նշանակությունները միմյանց հետ փոխկապակցված են և պատկերի վերլուծության նպատակը դրանց ներդաշնակ համագոյակցման վերհանումն է: Օրինակ նատյուրմորտը հղում է անում իտալական գեղանկարչությանը՝ որոշ իմաստով համլրելով «իտալականությունը»: Հավանաբար այս կոննոտատիվ հաղորդագրությունները ավելի շատ են, սակայն գիտնականը կանգ է առնում թերևս ամենահավանական կոննոտատիվ նշանակությունների վրա, որոնց վերծանումը հիմնված է ամենահավանական իդիոլեկտի վրա:

Գրականության ցանկ

  1. Барт, Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика / Пер. с фр., вступ. ст. и коммент. Г.К. Косикова. – М.: Прогресс, 1989, с. 297-318. http://www.libfl.ru/mimesis/txt/barthes4.php
Share on FacebookShare on Google+Tweet about this on TwitterShare on LinkedIn

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *